Eser Adı: Hüseyin Hârezmî'nin Hayatı, Eserleri ve Cevâhirü'l-Esrar İsimli Mesnevî Şerhi'nin Birinci Cildindeki Tasavvufî Görüşleri
Yazar: Abdullah Avşar
Arka Kapak Yazısı
Mesnevî, asırlardır gönülleri aydınlatan bir hakikat güneşi…
Hüseyin Hârizmî ise bu güneşin ışığını kendi çağına taşıyan, satır aralarına gizlenmiş derin mânâları keşfe çıkan bir gönül yolcusu.
Elinizdeki bu eser, Hârizmî’nin hayatını ve kaleme aldığı değerli çalışmalarını tanıtmakla kalmıyor; aynı zamanda Cevâhirü’l-Esrâr isimli Mesnevî şerhinin birinci cildinde dile getirdiği tasavvufî görüşlere kapı aralıyor.
Hakikat yolculuğuna çıkmak isteyenler için bu kitap, Mevlânâ’nın manevi mirasına Hârizmî’nin gözüyle bakmayı mümkün kılıyor.
Abdullah AVŞAR
Çalışmamızda, öncelikle Hârizmî’nin hayatı ve eserleri ele alınmış, ardından Cevâhirü’l-Esrâr’ın birinci cildinde ortaya koyduğu tasavvufî görüşler nazarî ve amelî boyutlarıyla incelenmiştir. Bu bağlamda, ilâhî kudretin mertebeleri, varlık anlayışı, ruh ve sır kavramları, ilâhî aşk, taayyünât gibi temel meselelerin yanı sıra; akıl, kalp ve nefis ilişkisi, nefsin mertebeleri, âdâb ve erkân ile mürid terbiyesi gibi konular üzerinde durulmuştur. Ayrıca Hârizmî’nin kullandığı tasavvuf ıstılahları, hâl ve makam anlayışı da diğer Mesnevî şârihleriyle mukayeseli bir biçimde değerlendirilmiştir.
Bu yönüyle eser, yalnızca Hüseyin Hârizmî’nin tasavvufî yaklaşımını ortaya koymakla kalmayıp, aynı zamanda dönemin ilmî ve kültürel atmosferini anlamak açısından da önemli bir kaynak hüviyeti taşımaktadır. Hârizmî’nin Cevâhirü’l-Esrâr’ı, Mesnevî şerh geleneği içinde özgün bir yere sahip olup, hem tasavvuf araştırmaları hem de İslâm düşüncesi çalışmaları için dikkate değer bir katkı sunmaktadır.
Bu inceleme, yalnızca Hüseyin Hârizmî’nin tasavvufî mirasını daha iyi anlamaya katkı sağlamakla kalmayıp aynı zamanda dönemin ilmî, kültürel ve manevî atmosferini de aydınlatmaktadır. Tezin sonuç kısmında elde edilen bulgular özetlenmiş, genel bir değerlendirme yapılmış ve çalışmanın tasavvuf literatürü içerisindeki katkısı vurgulanmıştır.
